Zorionak parte hartu duzuen guztioi! Hona hemen emaitzak:
Aurrekoan egindako jokuak, helburu bat zuen: Ebidentzia edo frogaren kalitatea eta gure erabakiak nola hartzen ditugun ikustea.
Nahiz eta nahiko axiomatikoa dirudien, askotan «ebidentzia eta eminentzia» nahastu egiten baititugu eta hauen arteko desberdintasuna begi bistan uztea zen jokuaren helburuetako bat. Era berean, 4 egoerek, ebidentziaren piramideko maila desberdinak irudikatzen dituzte. Askok asmatu duzuen bezala, 4. egoera da frogen kalitatea kontutan hartzen badugu garrantzitsuena eta beraz, desiragarriena ebidentzian oinarritutako osasungintzaren (EOO) ikuspuntutik.
Hau ulertzeko, ezinbestean argitu behar da EOOk duen egitura. Egitura piramidala du, eta ondorioz, maila bakoitza hurrengoa baina garrantzitsua da. Adibidez, maila baxuena duen froga, adituen iritzia da eta maila goreneko ebidentzia, ensaiu klinikoen meta-analisi eta berrikuste sistematikoak dira.
Baina badu zerikusirik honek Fisioterapiarekin?
Ba, bai. Fisioterapian erabaki klinikoak hartzerakoan erabili ohi den sistema tradizionalak, gure esperientzia klinikoan edo prestakuntzan lortutako ezagutza du oinarritzat. Batez ere, gure ezagutza informazio enpirikotik lortzen baitugu eta oso gutxitan ikerketa lanetatik. Adibide garbi bat, fisioterapeuta askok ikerketa zientifiko sendo bat bilatzeko duten ezjakintasuna da. Hau da, froga zientifiko sendoetan baino, gure esperientziak eman digun iritzia dugu oinarritzat gure erabaki klinikoak hartzerakoan.
Halaber, fisioterapeutok informazioa eskuratzeko erabiltzen dugun beste bide bat prestakuntza da. Seguruenik gehiengook erabiltzen duguna. Baina gure ogibidean ematen diren prestakuntza askok (ez denak, zorionez) ez dute froga edo ikerketa bakar bat ere aipatzen beraien ideiak azaltzerakoan. Hau da, berriro ere, froga sendo bat baino aditu baten iritzia erabiltzen dugu oinarritzat.
Tamalez, egoera hau ez da desiragarriena, baina bizi dugun egoera dela iruditzen zait.
Lehengo asteko joku sinple horretan egoera hau irudikatuko bagenu, gure praktika klinikoan 1. aukera hartzen dugu. Hau da, eminentzia batek edo gure esperientziak eman digun ezagutza. Baina era berean eta inkestaren emaitzetan oinarrituz, gehiengoak ensaiu kliniko baten (4.aukera) emaitzei garrantzi gehiago ematen diegu…
Ez dakit zuek, baina nik honako galdera egiten diot nere buruari:
Ez al genuke orduan, ebidentzia gehiago eskatu behar gure prestakuntzetan eta eminentziei kasu gutxiago egin?
Iker Villanueva dijo:
Egunon! Azkenaldian alde batera utzi dot bloga, hari guztiak galduta nituen! Lehenengo eta behin, zorionak Xabat egindako sarreragatik, gai interesgarria da ebidentziarena (eta eminentziarena be bai).
Nire ustez, ebidentzia zientifikoak pisu handiagoa eduki beharko luke gure eguneroko lanean, baina horretarako gaur egun dauden muga pila bat apurtu beharko genituzke:
Alde batetik, unibertsitatean jasotzen dogun formakuntzak ez dizkigu behar ditugun tresnak ematen (nire kasuan gutxienez) ebidentziaren bidea behar bezala jorratzeko.
Bestalde, gure eguneroko lanean ebidentzia zientifiko maila altuko teknikak soilik erabiliz gero, gure tratamenduak oso eskasak izango lirateke.
Eminentziaren asuntoari eutsiz, ikuspegi kritikoaren erabilpenaren garrantzia aipatu gura nuke. Oso ohituta gaude «guru» itxurako irakasle eta fisioterapeutak ikusten eta hori apurtzeko garaia heldu dela uste dot. Nire ustez, adimen kolektiboaren olatura igotzea da gakoa.
Xabat Casado dijo:
Kaixo Iker,
Lehenik eta behin mila esker parte hartzeagatik. Nik ere opor txiki batzuk hartu ditut, gero gaiari berriro gogotsu heltzeko.
Guztiz ados esaten duzunarekin. Arazo larriena unibertsitateko prestakuntzan dago. Niri ere ez zidaten sekula frogetan oinarritutako osasungintzari buruzko ezer argitu. Zorionez, eta nahiz eta eskasa den aurrerakuntza, unibertsitate batzuk hasi dira beraien programa akademikoetan kontzeptu hau poliki poliki sartzen. Denbora pixka bat eman beharko diegu…
Argi dago ebidentzia altuko ikerketak direla desiragarrienak baina ez dira bakarrak. Frogetan oinarritutako fisioterapiataz hitzegiten dugunean, kontzeptua gaizki ulertu ohi da, ez baitu ikerketen bidez lortzen den informazioa BAKARRIK kontutan hartzen. Hau da, oraingoz ikerketak ez badaude edo emaitzak ez badira sendoegiak, kontzeptuak ez ditu baztertzen. Ez da «ebidentzia bai vs ebidentzia ez» borroka bat, kalitate eskala bat baizik. Kalitate goreneko frogarik ez badaukagu, besteekin konformatu beharko gara goi mailako ikerketaren bat azaldu arte. Eta bai, ados zurekin goi mailako ikerketa gutxi dauzkagula ogibidean, baina arrazoi askogatik. Adibidez: oso zaila da goi mailako ikerketek eskatzen dituzten parametro asko gure ogibidean ezartzea. Oso zaila baita bi fisioterapeutok teknika berbera, intentsitate berdin eta helburu berdinarekin egitea. Oso zaila da gure eskuekin egiten duguna, zehatz mehatz errepikatzea. Edo oso zaila da, ensaiu kliniko bat ondo itsutzea, kontutan hartuta eskuekin dauzkagun arazoak. Nola egingo zenuke manipulazio plazebo bat? Ez da erreza…. Horregatik ez dauzkagu goi mailako ikerketa asko, beste gauza batzuen artean.
Iker, azkenik eminentzien gaiari heltzen diozu. %100an ados zurekin. Ikuspegi kritikoa da, arazo hau gainditzeko irtenbide bakarra. Horri heldu behar diogu ezinbestean.
Besarkada bat!